مقاوم سازی ساختمان به معنی افزایش مقاومت سازه ساخته شده و موجود در برابر بارهایی است که از گذشته هم پیش بینی نگردیده بود . این موضوع به علت متعددی رخ می دهد و از ضعف اجرا و طراحی تا نیاز به بهسازی لرزه ای را در بر می گیرد . به طور کلی برآورد هزینه مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله به علت ناشناخته بودن ماهیت زلزله و ناتوانی در پیش بینی آن قرن ها دغدغه مهندسین بوده و به شدت حائز اهمیت می باشد. همچنین با توجه به لرزه خیز بودن کشور ایران و هزینه قابل ملاحظه تخریب و نوسازی مجدد سازه ها، در سال های اخیر مسئله تقویت و ترمیم سازه های ضعیف و خسارت دیده در سطح وسیعی عنوان شده می باشد. علت هایی از جمله تغییر کاربری ساختمان ها، افزایش طبقه، ضعف در طراحی و اجرا، تغییر آیین نامه های طراحی و فرسودگی سازه ها ناشی از عوامل محیطی منجر به نیاز سازه ها به ترمیم و مقاوم سازی می گردند. به طور کلی روش های مقاوم سازی ساختمان به صورت اختصار شامل ۸ روش برای بهسازی لرزه ای و ۴ روش تقویت و مقاوم سازی اجزاء می باشد که عبار تاند از : ۱. مقاوم سازی با الیاف FRP ۲. مقاوم سازی با ژاکت بتنی یا فلزی ۳. مقاوم سازی با میراگر ۴. مقاوم سازی با جرم های متمرکز پاندولی (میراگر جرمی) ۵. مقاوم سازی با دیوار برشی یا افزودن بادبند ۶. مقاوم سازی با بندهای کمانش تاب ۷. مقاوم سازی با جداگر های لرزه ای ۸. مقاوم سازی با کاشت آرماتور ۹. مقاوم سازی با شاتکریت ۱۰. مقاوم سازی با پیش تنیدگی یا پس کشیدگی اجزاء ۱۱. مقاوم سازی با ترمیم و دوخت ترک ۱۲. مقاوم سازی اتصالات ۱۳. مقاوم سازی با وال پست با توجه کردن به این موارد که عملیات مقاوم سازی ساختمان به دلایل متفاوتی از جمله همچون نوع سازه ، روش مقاوم سازی و مقدار مصالح مصرفی در این موضوع ، به طور مثال با اجرای روش الیاف FRP ، نوع و مقدار الیاف مصرفی ارتباط دارد ، ضمن اینکه هزینه نیز متغیر می باشد و بدون بررسی نمی توان شرایط وضع موجود سازه و میزان نیاز به تقویت و مستقیما عددی را اعلام نمود.
نکات مهم در برآورد هزینه مقاوم سازی ساختمان
به طور کلی نکات مهم , و تاثیر گذار در برآورد هزینه های مقاوم سازی ساختمان به شرح زیر می باشد.
مطالعه کامل نقشه و مشخصات، خصوصا دیتیل ها و جزئیات اجرایی مترور خوب و دقیق باید قبل از شروع متره کردن پروژه مورد نظر، نقشه ها و تمامی جزئیات آن را به طور کامل مطالعه و بررسی نماید و چنانچه که با ناقصی و یا غیر قابل فهم بودن نقشه ها و جزئیات آن، مواجه شد باید آن را به مهندس طراح انتقال دهد تا نقشه و مشخصات را مجددا بررسی و اصلاح کنند. از جمله موارد ناقص در پروژه عبارت اند از : عدم درج مقاومت فشاری بتن (عیار بتن)، کمبود اندازه و ابعاد موجود در پلان و دتایل ها، مشخص نبودن نوع آرماتور، عدم درج مشخصات و جداول مربوط به کارهای فولادی سنگین (جداول مربوط به ابعاد و اندازه های نبشی ها، پلیت ها و ورق ها)، عدم درج مشخصات تیرچه ها و جزئیات که به آن ارتباط دارد و …
مقاوم سازی ساختمان به چند دسته تقسیم می گردد
ساختمان هایی که کاربری آن ها باید در هر وضعیتی حفظ گردد و وجود آن ها برای کشور حیاتی محسوب می شود و در صورت آسیب دیدن صدمات جانی بسیاری به دنبال دارند ضمن اینکه وجود آن ها پس از وقوع حوادث غیر مترقبه ضروری می باشد : بیمارستان ها , مراکز درمانی , مراکز امنیتی , پالایشگاه ها و ....، برآورد هزینه مقاوم سازی ساختمان های حیاتی یک کشور می تواند تا حد زیادی صدمات جانی و مالی افراد را پس از وقوع حادثه کمتر کند. دسته بعدی شامل ساختمان هایی می شود که در صورت خرابی افراد را با خسارات جانی و مالی بسیاری رو به رو خواهد ساخت مثل : مراکز عمومی , برج ها , دانشگاه ها و ...، لذا مقاوم سازی ساختمان این فضاهای عمومی با توجه به عبور و مرور بالا در آن ها و احتمال فرسودگی سریع تر بدلیل وجود بار مرده و زنده ی بیشتر در آن ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. و مورد بعدی ساختمان های معمولی که از کاربری مسکونی و اداری برخوردار هستند و به دلایل مختلف مثل : موقعیت , کاربری , نقص های فنی و اجرایی و ... احتیاج به مقاوم سازی دارند .مقاوم سازی سازه با FRP
مقاوم سازی لرزه ای ساختمان های بتنی با FRP ، بر اثر وارد شدن لطمه و آسیب دیدن سازه ناشی از نیروی زلزله، امروزه بسیار مورد توجه قرار دارد، یکی از روش های کم هزینه و کارآمد (مقاومت کششی بسیار بالا و وزن بسیار کم) در این خصوص مقاوم سازی ساختمان با استفاده از FRP است.FRP چیست ؟
به طور کلی FRP نوعی ماده کامپوزیت که از دو بخش فیبر یا الیاف تقویتی تشکیل شده که توسط یک ماتریس رزین از جنس پلیمر احاطه شدهاند». در واقع فیبرهای تشکیل دهنده می توانند در یک راستا یا دو راستای عمود برهم قرار داشته باشند. به عبارت کلی پوششهایFRP عمدتاً برای بهسازی رفتار سازههای موجود یا تعمیر خرابیهای ایجاد شده در اثر خستگی، خوردگی، الیاف FRP که در مقاوم سازی ساختمان و ترمیم بتن کاربرد دارد و معمولا از مواد زیر تشکیل می شوند:- الیاف فایبر گلاس یا الیاف شیشه
- الیاف کربن
- الیاف ارامید
- الیاف بازالت