با پیشرفت علم و تکنولوژی، ساخت و ساز ساختمان ها و سازه ها تغییرات بسیاری داشته است. به گونه ای که تجهیزات و موارد بسیار جدیدی در ساخت ساختمان های جدید به وجود آمده است که هم کارایی بالایی دارد و هم می تواند مقاومت سازه را در برابر بارهای جانبی افزایش دهد. دیوارها اگر به عنوان جدا کننده استفاده شوند، جزء المان های سازه ای ساختمان به شمار نمی آیند. به همین دلیل بسیار مهم است که بتوان حرکت آن ها را به هنگام وقوع بارهای جانبی مانند زلزله کنترل کرد. یکی از انواع دیوارها، دیوار هبلکس است. به همین دلیل در این مقاله از وب سایت رادیاب قصد داریم تا به بررسی موضوع مهمی به نام وال پست دیوار هبلکس بپردازیم و در این باره اطلاعات بسیار مهمی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با رادیاب همراه باشید.
دیوار هبلکس چیست؟
یکی از جدیدترین و به روزترین انواع دیوارها که امروزه توجه مهندسان را به خود جلب کرده است، دیوار هبلکس می باشد. این نوع از دیوار ویژگی های خاص خود را دارد به همین دلیل است که مورد توجه کارشناسان و مهندسان سازه قرار دارد. لازم به ذکر می باشد که دیوار هبلکس، بلوک های ساخته شده از نوعی بتن سبک به نام بتن هوادهی اتوکلاو شده یا acc می باشد که با استفاده از چسب مخصوص به یک دیگر متصل شده و پس از اتصال آن ها تشکیل یک دیوار به نام دیوار هبلکس را می دهند. اگر بخواهیم درباره تاریخچه دیوار هبلکس اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم، باید اشاره کنیم که بلوک هبلکس برای اولین بار در دهه ۱۹۲۰ میلادی در کشور سوئد مورد استفاده قرار گرفت. درباره ساخت نیز باید اشاره شود که یک معمار ساختمان در ابتدا مخلوط بتنی معمولی که شامل سیمان، آهک، آب و ماسه را با مقدار کمی از پودر آلومینیوم ترکیب کرد و پس از آن دیوار هبلکس ساخته شد. باید اشاره شود که هبلکس مخلوطی است از موارد زیر می باشد که که در حرارت ۲۰۰ درجه سانتی گراد و فشار ۱۲ اتمسفر در اتوکلاوها پخته و به قطعات مورد نیاز ساختمانی تقسیم بندی می شود:- سیلیس
- سیمان
- آهک
- پودر آلومینیوم
- معمولا در ایران طول بلوک های هبلکس ۶۰۰، ارتفاع ۲۵۰ و ضخامت آن بین ۷۵ الی ۵۰۰ میلی می باشد
- استفاده از این دیوارها باعث می شود که صرفه جويي در مصرف فولاد و مصالح پوششی (گچ و خاك گچ) اتفاق بیافتد.
- هبلکس عایق حرارتی بسیار مناسبی است (مطابق مبحث ۱۹مقررات ملی ساختمان)
- سهولت نصب و اجرا
وال پست چه وظیفه ای دارد؟
وال پست وظیفه یکپارچگی دیوار و مهار دیوار در برابر نیروهای جانبی را برعهده دارد، بدین صورت مانع تخریب دیوار می‌شود. دیوارها، از ساختار محکم و یکپارچه‌ای برخوردار هستند که در مقاوم سازی سازه‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند و می‌توانند از مصالح مختلفی از جمله آجر، سنگ، بتن و فلز باشد؛ مهم‌ترین وظیفه دیوارها انتقال بار ساختمان به زمین است. زمانی که صحبت از استحکام و دوام ساختمان می‌شود، نام وال پست به میان می‌آید. یکی از روش‌های افزایش مقاومت دیوارها در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله استفاده از وال پست است. این روش به عنوان یک نگهدارنده به شمار می‌آید و با درگیر کردن دیوار با اسکلت ساختمان، سبب افزایش استحکام دیوار می‌شود.
مزایا و معایب دیوار هبلکس چیست؟
امروزه دیوار هبلکس به عنوان یک دیوار مناسب شناخته شده است که بسیاری از سازندگان به نام، به استفاده از این دیوار علاقه دارند. همان گونه که می دانید، تمامی تجهیزات و روش هایی که برای اجرای سازه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، دارای مزایا و معایب خاص خود می باشد که دیوار هبلکس از این قاعده مستثنی نخواهد بود. در زیر به برخی از مهم ترین و اساسی ترین مزایا و معایب دیوار هبلکس اشاره شده است:مزایای دیوار هبلکس:
- همان گونه که در بالا اشاره شد، هبلکس یک ماده بسیار عالی برای عایق صوتی به شمار می آید.
- مقاومت بسیار مناسبی در برابر آتش و آتش سوزی دارد (۲۴۰ دقیقه مقاومت در برابر آتش)
- در برابر حمله جانورانی مانند موریانه مقاومت از خود نشان می دهد بنابراین در مناطقی که موریانه وجود دارد استفاده از این سیستم بسیار مفید است.
- هبلکس محدودیتی از نظر اندازه ندارد و در اشکال و اندازه های مختلف در بازار وجود داشته و به فروش می رسد.
- یکی از مناسب ترین متریال برای صرفه‌جویی در انرژی و مصرف وسایل گرما زا به شمار می آید.
- این نوع از دیوارها سازگار با محیط زیست هستند و دارای قابلیت بازیافت می باشند.
- هبلکس دارای هندلینگ و نصب آسان به دلیل سبک وزن بودن خود می باشد.
- در برابر بارهای جانبی مانند زلزله مقاومت مناسبی دارند (به دلیل سبک وزن بودن)البته بهتر است برای آن تمهیداتی مانند وال پست نیز رعایت شود.
- دیوار چینی با بلوک هبلکس به دلیل ابعاد بزرگ تر نسبت به دیگر بلوک های ساختمانی سرعت بیشتری دارد، بنابراین سازندگان می توانند با صرف کمترین زمان، دیواری مناسب داشته باشند.
- بریدن و سوراخ کردن این نوع از دیوارها برای خطوط برقی و لوله‌کشی آسان و راحت است.
- حمل و نقل و جابجایی آن در مقایسه با بتن معمولی یا بلوک بتونی بسیار اقتصادی تر است (موارد بسیار مهمی در اقتصادی بودن آن تاثیر می گذارد).
برخی معایب دیوار هبلکس نیز عبارتند از:
با توجه به مزایای فراوان دیوار هبلکس، باید اشاره شود ه این دیوار دارای مزایای بسیاری نیز می باشد که در زیر به آن ها اشاره شده است:- محصولات اغلب دارای ناهماهنگی در کیفیت و رنگ هستند که این موضوع می تواند از لحاظ ظاهری مشکلاتی را به وجود بیاورد.
- برای محافظت از دیوارهای خارجی در برابر رطوبت، نیاز به روکش بیرونی خواهند داشت.
- این نوع از متریال نسبت به بلوک بتونی و بلوک سفالی هزینه بالاتری دارد بنابراین بسیاری از سازندگان آن را مقرون به صرفه نخواهند دید.
- برای دیوارچینی نیاز به چسب مخصوص (ملات) دارد.
- مقاومت هبلکس تقریباً ۰.۱۶۷ تا ۰.۳۴ بتن معمولی می باشد. (ناگفته نماند مقاومت دیوارهای داخلی از اهمیت بالایی برخودار نیستند.)
روش اجرای دیوار هبلکس
وسایل مورد نیاز برای اجرای بلوک‌های هبلکس به شرح زیر است:
- چکش لاستیکی: برای هم تراز کردن و تنظیم بلوک
- استانبولی
- تراز لوبیایی
- اره: برای برش قطعات
- گونیای برش: برای دقت در برش
- ماله: برای خواباندن ملات
- همزن: برای یکنواختی ملات
- دریل: برای منافذ و سوراخ‌ها
قبل از اجرای دیوار، نخست چسب بلوک AAC که اغلب در کیسه‌های ۲۵ کیلوگرمی است را در داخل استانبولی با آب توسط همزن مخلوط کنید. معمولاً برای یک مترمکعب دیوار هبلکس نیاز به ۱۵ کیلوگرم چسب نیاز است. همچنین اندازه ۲ سانتی‌متر بهترین ضخامت بَند افقی و عمودی است.
قبل از چیدن رج اول باید نخست برای کروم بندی اقدام کرد، برای این منظور از ملات بنایی استفاده می‌شود. سپس رج اول را با ریسمان کشیدن برای تراز شدن سطح افقی شروع کنید. برای تراز بودن سطح عمودی از تراز لوبیایی استفاده کنید. یک لایه عایق نیز باید زیر رج اول اجرا شود. سپس نوبت به رج‌های بعدی می رسد، باز هم با ریسمان و چکش لاستیکی اقدام به تراز کردن سطوح افقی و عمودی می‌کنید. برای در یک راستا قرار نگرفتن بَندها لازم است بلوک‌ها با استفاده اره و گونیا برش داده شوند.
وال پست دیوار هبلکس
وال پست دیوار هبلکس را می توان به راحتی ایجاد نمود، با توجه به ساختار این دیوارها و نحوه اجرای سریع و آسان، استفاده از آن ها نیز به آسانی مقدور است. با توجه به این که از دیوارهای هبلکس معمولا برای ساخت دیوارهای داخلی سازه یا پارتیشن ها استفاده می شود، استفاده از وال پست برای آن ها به منظور جلوگیری از خرابی دیوار در هنگام زلزله می تواند به پیشگیری از خطرات جانی و مالی کمک زیادی نماید.
دیوار هبلکس روش جدیدی برای اجرای دیوار است که مزیت های این روش باعث استفاده بیش از پیش این مصالح برای اجرای دیوار گردیده است. مصالح مورد استفاده در دیوار هبلکس نوعی از بتن متخلخل است که ویژگی های مناسبی در آن ایجاد میکند. از جمله این ویژگی ها می توان به وزن پایین آن که باعث عملکرد بهتر سازه می شود اشاره نمود.
- بارگذاری ثقلی شامل بار مرده و زنده
- بارگذاری جانبی که شامل بار باد و زلزله
چرا استفاده از وال پست برای دیوارها مهم است؟
همان گونه که می دانید، ضوابط اجرای وال پست دیوار ها می توانند از ریزش دیوار به هنگام زلزله جلوگیری به عمل آورند. در واقع وال پست ها با عملکردی که دارند می توانند فواید بسیاری داشته باشند. در کل بهره گیری از وال پست ها برای دیوارها بسیار مهم است به دلیل آن که:- استفاده و ضرورت اجرای وال پست در ساختمان می تواند از تشکیل ستون کوتاه در دیوارهایی که در تمام ارتفاع طبقه را پوشش نمی دهند
- وال پست ها سبب عدم پیچش در سازه در صورتی که دیوارهای میان قاب به دلیل طرح معماری متقارن تقسیم نشده باشند، می گردد.
- وال پست ها باعث عدم ایجاد طبقه نرم در آرایش متفاوت میان قاب ها در طبقات، تغییر ارتفاع طبقات یا بازشوها
- بهینه تر شدن طراحی سازه بدلیل عدم نیاز به کاهش زمان تناوب در نتیجه کاهش نیروی زلزله اعمالی به سازه
وال پست و آیین نامه ها
همان گونه که اشاره کرده ایم، استفاده از وال پست در همه ساختمان ها استفاده می شود. به گونه ای که وجود آن باعث مقاومت هرچه بیشتر سازه در برابر زلزله خواهد شد. شایان به ذکر می باشد که وال پست در مقررات ملی ساختمان نیز مورد اشاره قرار گرفته است و به علاوه به ضرورت استفاده از آن نیز توصیه شده است. خصوصا استفاده از آن ها در آیین نامه ۲۸۰۰ مورد تاکید قرار گرفته است. به دلیل آن که پس از زلزله های متعدد، مهندسان در پی آن هستند که به هر نحوی سازه ها را در برابر زلزله مقاوم نمایند. می توان اذعان داشت که در آیین نامه ۲۸۰۰ در رابطه با حداکثر طول و عرض مورد تایید آیین نامه و همچنین نسبت ابعادی دیوارهای مورد قبول الزامات و نکات بسیار مهمی ارائه شده است. در برخی موارد برای رعایت این الزامات باید از وال پست استفاده شود .ممکن است این سوال برای شما عزیزان به وجود بیاید که آیا استفاده از وال پست ضروری می باشد؟!
برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که بله. اگر در مناظق لرزه خیز در حال ساخت و ساز هستید، استفاده از وال پست برای هر نوع دیواری یک امر ضروری و بسیار مهم است. به طورت کلی می توان اشاره داشت که در ساختمان های جدید فارغ از رعایت این موارد برای عملکرد صحیح سازه و جلوگیری از تخریب دیوارها در هنگام اعمال بارهای جانبی از جمله زلزله و باد، تاکید زیادی بر استفاده از وال پست گردیده است. نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که انواع وال پست های اشاره شده در آیین نامه باید در فواصل مشخص و با رعایت الزامات و در دو راستای افقی و قائم و با نظارت مجری ذی صلاح اجرا شوند.
اجرای وال پست در دیوار هبلکس
دیوار هبلکس نوعی شیوه پیاده سازی دیوار می‌باشد. مصالح استفاده شده در این نوع از دیوار بتن متخلخل است، که ویژگی‌های منحصر بفردی دارد که از جمله می‌توان به وزن پایین، اجرای راحت و عایق‌بندی خوب حرارتی و صوتی اشاره کرد. با به کار گیری این روش از خرابی دیوارها در زمان حوادث طبیعی می‌توانیم خودداری کنیم و زیان‌های جانی و مالی وارد شده را به حداکثر برسانیم.