وال پست عضوی است که میانقاب‌ها سازه‌ای و غیر سازه‌ای و تیغه‌ها را به اسکلت ساختمان، برای مقاومت در برابر نیروهای جانبی باد و زلزله متصل می‌کند. نحوه اجرای سیستم نوین وال پست چیست؟ وال پست یک کلاف با طول های مشخص است، ما وال پست را اجرا می کنیم تا دیوار به راحتی اجرا شود. اساسا برای جداسازی و محافظت دیوار از اسکلت سازه از وال پست استفاده می کنیم. در فرهنگ لغت به معنای نگهدارنده دیوار است. در این مقاله به این موضوع می پردازیم، بنابراین اگر می خواهید در مورد آنها و دلیل استفاده از آنها اطلاعات کامل داشته باشید، این مقاله را تا انتها با دقت بخوانید. عناصر غیر سازه ای ساختمان مانند دیوار نباید کاملاً به سازه متصل باشند و باید فاصله کمی 2.5 سانتی متر داشته باشند مگر اینکه عمدتاً مربوط به اسکلت سازه ای ساختمان باشد. در هنگام زلزله از آنجایی که وال پست کاملاً به اسکلت چسبیده و محکم به گوشه و نگهدارنده ها نچسبیده است، دیوارها فرو می ریزند و علاوه بر خسارت مالی خطرناک هستند و می توانند تلفاتی مانند زلزله کرمانشاه ایجاد کنند.در آبان ماه 1396 این نوع آسیب به اکثر ساختمان ها به ویژه مسکن های مهر بسیار رایج بود.
دلایل ساخت وال پست
چنانچه که در زمان ساخت دیوار های ساختمان، اتصال مناسبی بین دیوار با اعضای اصلی سازه نظیر ستون ها نباشد، در هنگامی که دیوار در معرض نیرویی مازاد بر بارهای وارده بر آن قرار گیرد، توزیع نیرو موجب تخریب دیوار می شود. گاهی میزان این تخریب می تواند ضمن ضرر مالی به آسیب های جانی نیز ختم گردد. از این رو مهندسین طراح ساختمان راه هایی را برای جلوگیری از چنین آسیبی به ساختمان بررسی کرده اند. ساخت وال پست یکی از این راه ها حسوب می شود. بنابراین مهمترین دلیل ساخت وال پست را می توان مقاوم سازی ساختمان در نظر گرفت.
وال پست قائم چیست؟
وادار عمودی یا قائم، پروفیلی می باشد که موازی با ستون یا عضوهای قائم دیگر در میان دیوار اجرا می گردد. این پروفیل اغلب به شکل H می باشد که ساخت آن با استفاده از دو ناودانی یا چهار نبشی انجام می پذیرد . شکل H وادار قائم برای تعبیه کردن راحت تر بلوک یا آجر درون آن و فراهم کردن مهار خارج از صفحه دیوار است. وال پست عمودی با توجه به محل به کارگیری، با عناوین زیر نیز شناخته می شود:
- وال پست میانی یا وادار میانی: واداری که در میانه طول دیوار اجرا می شود.
- وال پست کناری یا وادار کناری: واداری که اجرای آن در نزدیکی عضوهای قائم و با یک فاصله مشخص (حداقل یک متر) صورت می گیرد.
نحوه اعمال وال پست
دستور کار اجرای وال پست به روش های مختلفی طراحی و اجرا می شوند، اما اکثر آنها تیر و ستون هستند.وظیفه آنها
وظیفه اصلی آن انتقال نیروهای باد و زلزله از دیوار به قاب و استحکام بیشتر دیوار و جلوگیری از ریزش آن است. در مورد آیین نامه 2800 و مقررات ملی ساختمان نظر دهید. مقررات 2800 برای دیوارهای بیش از 6 متر باید از وال پست استفاده کرد، در حالی که سازمان نظام مهندسی برای دیوارهای بیش از 4 متر آن را ملزم می کند.آیین نامه 2800، 3-7 از ویرایش دوم، مطابق بند 64 صفحه
طول دیوار غیر سازه ای ما 40 برابر ضخامت دیوار یا تیغه یا 6 متر است که هر کدام کمتر باشد و همچنین حداکثر ارتفاع دیوار غیر سازه ای و تیغه ها 3.5 متر از دیوار است. سطح زمین مجاور در این شرایط نیازی به وال پست ندارد، اما اگر مقداری به این ابعاد اضافه شود، باید دیوار پست را طراحی و اجرا کنیم. در اینجا یک مثال برای درک بهتر آورده شده است. با فرض اینکه ضخامت دیوار ما 10 سانتی متر باشد 40 برابر این 10 سانتی متر می شود 400 سانتی متر پس اگر دیواری به ضخامت 10 سانتی متر داشته باشیم و طول این دیوار 4 متر باشد نمی توانیم انجام دهیم. وال پست آماده اما اگر طبق آیین نامه 2800 تا 6 متر باشد به جای 4 متر اگر ارتفاع این دیوار حداکثر 3.5 متر باشد نیازی به اعمال آن نداریم. علاوه بر این معیار، لبه عمودی تیغه ها نباید آزاد باشد. این لبه ها باید در مقابل تیغه دیگر یا دیوار عمود بر آن یا ستون کوچکی از فولاد، بتن مسلح یا چوب برای این منظور قرار گیرند.طبق مقررات ملی ساختمان
بند 8-3-1-11 صفحه 27 مبحث هشتم آیین نامه ملی الحاق اجزای غیرسازه ای به اجزای سازه ای ویرایش 1371 ارائه شده است. مطابق با فصل 4-9-1-3 مقررات ملی، صفحات 103 و 104، فصل 4، تمام دیوارهای محیطی باید برای مقاومت در برابر زلزله وال پست ایمن شوند. همچنین نحوه اتصال و اجرای یک وال پست عمودی را توضیح می دهد. طبق ماده 6 آیین نامه ملی، اعمال وال پست برای دیوارهای محیطی تحت هر عنوانی الزامی است.عدم اجرای وال پست توسط مهندس ناظر
از آنجایی که کنترل اجرای صحیح وال پست ها وظیفه دارد از برخورد دیوار با اسکلت سازه برای جلوگیری از ریزش دیوار در صورت وزش باد و زلزله، در صورت عدم اعمال توسط مهندس ناظر طبق نقشه های ساختمانی و بعداً در اثر زلزله و ریزش، اطمینان حاصل کند. یکی از افرادی که در یکی از این دیوارها و آسیب ها مقصر است، مهندس ناظر است.عدم وجود وال پست در برنامه های اجرایی
بررسی نقشه ها طبق بند دوم مقررات ملی یکی از وظایف مهندس ناظر و مجری است، بنابراین اگر قرار است وال پست روی دیوار انجام شود اما در نقشه های اجرا نشان داده نشود، مهندس ناظر باید دستور دهد. بنابراین اجرای صحیح وال پست ها بر عهده مهندس ناظر سازه و معمار ناظر می باشد در ضمن اجرای صحیح وال پست از نظر الزامات سازه ای و لرزه ای بر عهده مهندس ناظر سازه و مهندس ناظر معمار است.10 نکته مهم هنگام انجام محاسبات و تهیه نقشه سازه
1. طراحان سازه باید جزئیات اعضای ستون دیوارها (Wall Post) را طبق استاندارد 2800 در نقشه های خود لحاظ کنند. این موارد می تواند شامل این موارد باشد: جزئیات و اتصالات عناصر عمودی و افقی لازم برای باز نگه داشتن دیوارها جزئیات و اتصالات اعضای عمودی و افقی لازم برای تحدید دیوارهای دهانه جزئیات و اتصالات اعضای عمودی و افقی لازم برای محدود کردن لبه های تراس و تکیه گاه جزئیات کاربرد دیوارهای زیرزمین که بار زمین به آنها وارد می شود ۲. در جزئیات مورد نظر، فاصله عناصر عمودی باید حداقل برابر با 5 مقدار 5 متر و 40 برابر ضخامت دیوار باشد. 3. فواصل عناصر افقی از یکدیگر و تا کف تمام شده باید حداقل 3.5 متر و 30 برابر ضخامت دیوار باشد. 4. آخرین ردیف دیوارهای چینی باید با فشار و ملات کافی در زیر سقف قرار داده شود (آب بندی شود). 5. در طبقه بام، پایه های کناری بلندتر از ارتفاع تکیه گاه ساخته شده و برای نگه داشتن تکیه گاه به صورت جانبی استفاده می شود. 6. دیوارهایی که تا زیر سقف امتداد نمی یابند باید با یک کلاف افقی که توسط عناصر ثابت پشتیبانی می شود به لبه بالایی ثابت شوند. 7. لبه عمودی دیوارها نباید خالی بماند و باید به تاقچه یا دیوار عمودی دیگری متصل شود. در غیر این صورت، یک کلاف عمودی روی لبه اجرا کنید. 8. در نمای آجری، آجر روکش باید همزمان با آجر پشتی گذاشته شود و ضخامت یکسانی داشته باشد تا هر هسته روی ملات بنشیند و اتصال مناسب را تضمین کند. 9. در صورتی که آجر روکشی بعد از ساخت آجر پشتی گذاشته شود، برای اطمینان از اتصال دو جداره باید یک سیم انتظار فلزی در فواصل 50 سانتی متری به صورت افقی و عمودی در ملات عقب قرار داده شود. در غیر این صورت باید دیوار نما را گوشه و محدود کرد. 10.اگر جان پناه ها از دیوارهای 10 سانتی متری و 20 سانتی متری استفاده کنند، حداکثر ارتفاع به ترتیب 50 و 70 سانتی متر است. این برج ها باید در فاصله حداکثر 5 متری از یکدیگر مهار شوند. اگر ارتفاع جان پناه بیشتر از 70 سانتی متر باشد، کلاف عمودی باید تا بالای دیوار ادامه یابد و به کلاف افقی بالای دیوار متصل شود.روش های کاربردی وال پست
۱. اجرای تسمه دور ستون ۲. اتصال دیوار به ستون با میلگرد 3. با نصب میلگرد در داخل کف، دیوار را محدود کنید 4. از وال پست برای سقف ساختمان استفاده کنید 5. وال پست را با پیچ لنگر و حفاری زاویه ای انجام دهید 6. تثبیت دیوار با نصب میلگرد در داخل ستون های مجاور 7. با عبور آهن از سوراخ های قالب، دیوار را به دیوارهای پرده ثابت کنید.مراحل اجرای وال پست
1. ابتدا جوشکار طبق نقشه های اجرائی با استفاده از نبشی دوبل 6 شروع به ساخت آن می کند. ۲. در مرحله بعد پس از ساخت وال پست مونتاژ می شوند و در محل های مورد نظر جوش می شوند. 3. در مرحله سوم بعد از نصب شروع به کار دیوار می کنند. در صورت وجود شکستگی های متعدد در مسیر دیوار که احتمال خطا را افزایش می دهد، برای اعمال نقاط شکست دیوار باید از نقشه بردار استفاده کرد.10 نکته مهم اجرایی برای اجرای وال پست
1. هنگام اجرای وال پست مطمئن شوید که آنها مشغول هستند.۲. موارد وال پست قبلاً توسط دستور جلسه به سازنده یا مجری ابلاغ شده است.
3. قبل از بتن ریزی تیر بتنی باید از صفحه پایه در بالا و پایین تیر بتنی در محل اجرا استفاده شود.
4. قبل از اجرای وال پست و جوشکاری، ابعاد داخلی حفره های ساختمان را اندازه گیری کنید تا پس از نصب دیوار چینی مشکلی پیش نیاید.
5. برای درهم تنیدگی افقی بیشتر وال پست، با استفاده از میلگرد درجه 14 یا بالاتر در فواصل 1 تا 1.5 متری به سازه سقف متصل می شوند.
6. در صورتی که تیر بتنی از صفحه پایه استفاده نمی کند، باید آرماتور را به تیر مورد نظر دوخت و پروفیل وال پست را به آن جوش داد و یا صفحات را با رول بولت از بالا به پایین به تیرها محکم کرد.
7. در وال پست های عمودی باید شاخک ها را با استفاده از 10 میلگرد شیاردار در فواصل 1 متر تا 1 متر به جعبه ها یا گوشه های وال پست جوش دهیم تا چسبندگی لازم برای عملکرد بهتر بین تیغه و وال پست و دیوار مورد نظر فراهم شود.
8. جایی که وال پست در کنار ستون قرار می گیرد، وال پست باید تقریباً 4 تا 5 سانتی متر از ستون فاصله داشته باشد تا در هنگام ورود بارهای جانبی مانند زلزله به ستون فشار جانبی به دیوار وارد نکند. باید با مواد نرم مانند یونولیت پر شود.
9. پروفیل های مورد استفاده در ساخت وال پست باید ضد زنگ بوده و برای اطمینان از اتصال بهتر با دیوارهای اطراف و همچنین جلوگیری از ایجاد ترک ناشی از حرکات جانبی ساختمان در حین، روی وال پست ها رابیت (توری) قرار داده و با سیم محکم می کنیم.
10. حداقل پروفیل مصرف برای وال پست نبشی 5 است اما بهتر است از نبشی 6 استفاده شود و در صورتی که پروفیل وال پست توسط طراح سازه دو طرفه انتخاب شده است، بهتر است وال پست را 1 سانتی متر بیشتر از ضخامت دیوار باز کنید تا تیغه کاملا داخل دیوار باشد.
چرا باید دیوارها را نبشی کشی کرد؟
مطابق با آیین‌نامه 2800، لبه آزاد دیوارها باید مهار شود. از این حیث یکی از وظایف مهندس ناظر سازه و معمار، الزام مالک به اجرای نبشی کشی، جهت مهار لبه‌های آزاد دیوارهای پیرامونی، در بازشوها و در قسمت‌هایی که دیوار ادامه ندارد و نیز در دیوار جان پناه مهار نمایند. این مورد بهتر است توسط هر دو ناظر در زمان شروع سفت‌کاری به مالک دستور کار گردد.
چرا نوین وال پست ؟
- مطابق با مقررات داخلی و خارجی قابل اجرا
- بدون شکاف در نازک کاری
- سهولت اجرا سرعت اجرا بالا
- کاهش 20 درصدی هزینه
- بار مرده ساختمان را کاهش می دهد
- بدون نیاز به فولاد ضد زنگ
- بدون نیاز به بارگیری فوم در کارگاه
- می توان برای مهار دیوارهای در معرض و در معرض استفاده قرار داد
- هنگام ساخت اسکلت نیازی به قرار دادن صفحات و دال روی بتن نیست
معرفی سیستم نوین وال پست و اجزای آن
طراحی لرزه ای این سیستم وال پست به گونه ای است که وال پست ها سر خورده و امکان حرکت آزادانه در گیره ها را فراهم می کنند. با جابجایی ستون ها و تغییر شکل تیرها در هنگام زلزله می توان المان های دیوار موجود در گیره را جابجا کرد و نیرویی به دیوار وارد نشود که باعث ریزش دیوار شود. از این مقاطع می توان در دیوار سقف، تحدید حدود تیغه های داخلی و دیوارهای منحنی، ساخت استراکچر فایرباکس و مخزن والهنگ توکار استفاده کرد.نحوه اجرای سیستم نوین وال پست
در سیستم جدید وال پست، بست ها ابتدا با میخ 3 سانتی متری و تفنگ هیلتی به ستون 1 متری به صورت عمودی و زیر تیر نصب می شوند و سپس روی بست های گل میخ تعبیه شده با فوم کلیک می کنند. در سازه های فلزی این بست ها را می توان به ستون ها جوش داد. در واقع اساس این طرح حذف هرگونه فعل و انفعال بین قاب یا به طور کلی ساختار ساختمان و دیوارهای جداکننده است.طراحی لرزه ای این سیستم به گونه ای است که ناودانی های وال پست با حرکت آزاد در گیره ها سر می خورد. با جابجایی ستون ها و تغییر شکل تیرها در هنگام زلزله می توان اعضای وال پست را در داخل گیره جابجا کرد و هیچ نیرویی به دیوار وارد نشد که باعث ریزش دیوار شود. دیوار به صفحه فشار می آورد. این پارتیشن ها را می توان در دیوارهای محیطی، تیغه های داخلی و دیوارهای منحنی،دیوارهای حائل سقف، حفره های دیواری حاوی در و پنجره و سایر پارتیشن ها بسته به موقعیت و عملکرد دیوار استفاده کرد.علت ترک خوردگی در نازک کاری
یکی از مشکلاتی که هم از نظر زیبایی و هم دوام ساختمان گریبان سازندگان و کاربران را می‌گیرد، ترک خوردن نازک کاری است.یکی از دلایل اصلی این مشکل جوش خوردن گوشه های طراحی و محاسبه وال پست ها در دو طرف (کف و سقف) است که امکان انبساط طولی نبشی با تغییر دما را از بین می برد و به ناچار این تنش های حرارتی باعث کمانش گوشه و این کمانش می شود. عامل اصلی ایجاد ترک در نازک کاری در محل ستون های دیوار یا لبه های در و پنجره در ساختمان می باشد. بنابراین رها کردن دو سر وال پست برای جلوگیری از این اتفاق از این اتفاق جلوگیری می کند.اشتباهات رایج در اجرای وال پست:
با توجه به این که در این روش، دیوار در تمامی جهت ها داخل نبشی های افقی و عمودی اجرا می گردد ، احتمال تغییر شکل خارج از صفحه دیوار کم می شود. در بسیاری از موارد،دیتیل اجرایی وال پست به خاطر دلایل مختلفی مثل دلایل اقتصادی، دستخوش تغییراتی می گردد که عملکرد مطلوب وال پست را کاهش می دهد. برخی از این تغییرات عبارتند از: بهره برداری از میلگرد در اجرای کلاف‌های افقی به جای نبشی. عدم اجرای پشت به پشت نبشی‌های افقی و یا قائم که منجر به آن می شود دیوار تنها در یک سمت، داخل نبشی‌ها اجرا شود. چنانچه که قبل از بتن‌ریزی بیس پلیت اجرا نشود، حتماً باید میلگرد در تیر کاشته شده و پروفیل وال پست به آن جوش شود یا پلیت ها را توسط رول بولت به تیرها از بالا و پایین، متصل نماییم. به هیچ وجه از میخ‌های 3 سانتی که توسط هیلتی، جهت نصب بیس پلیت ها به تیرها، استفاده نشود.
آخرین کلام وال پست مخفف نگهدارنده دیوار است و اتصال دیوارهای بین لایه ای به داربست یا به عبارتی چارچوب سازه باید به نحوی از دیوار در برابر نیروهای باد و زلزله و به طور کلی هرگونه نیروی افقی یا عمودی وارد بر سطح دیوار محافظت کند.